Zdarza się, że niezbędne jest dokonanie procesu wyceny przedsiębiorstwa. Czym ona jest i w jakich sytuacjach dokonuje się wyceny firmy?
Definicja wyceny
Sama w sobie, wycena oznacza proces, który zmierza do określenia finansowej wartości składników posiadanego przez osobę lub jednostkę organizacyjną majątku. Wycena przedsiębiorstw jest, analogicznie, procesem, który zmierza do określenia dokładnej wartości firmy w jednostkach pieniężnych. Dokonuje się jej w oparciu o opracowane przez specjalistów metody wyceny.
Można wskazać wiele metod wyceny przedsiębiorstwa – dochodowe konwencjonalne i niekonwencjonalne, majątkowe, porównawcze, mieszane, a także niekonwencjonalne. W zależności od tego, w jakim celu wykonywana jest wycena, zazwyczaj stosuje się różne metody.
Wycenę wykonuje się w kilku najbardziej podstawowych celach: mediacyjnym, argumentacyjnym, decyzyjnym i zabezpieczającym.
W jakich sytuacjach dokonuje się wyceny przedsiębiorstw?
Wycena firmy może zaistnieć w co najmniej kilku przypadkach. Są one szczegółowo opisane w Nocie Interpretacyjnej nr 5. Wśród tego rodzaju sytuacji można wskazać:
1. Kupno bądź sprzedaż
To jedna z najbardziej podstawowych, a zarazem logicznych przyczyn, dla których przeprowadza się wycenę wartości przedsiębiorstwa. Chcąc zakupić bądź sprzedać całość lub fragment firmy, trzeba po prostu znać jej wartość finansową – tak, by móc łatwo i szybko przeprowadzić niezbędne działania. Podczas wyceniania wartości przedsiębiorstwa w celach sprzedażowych, istotnym elementem wyceny jest zwrócenie uwagi na przyszłe przepływy pieniężne, które będą stanowić zyski firmy w nadchodzących miesiącach lub latach.
2. Łączenie i podział przedsiębiorstw
Wycena wartości spółek lub przedsiębiorstw ma duże znaczenie również w procesie ich łączenia bądź rozdzielania. W takiej sytuacji dokonuje się wyceny po to, by móc określić stopień rentowności poszczególnych fragmentów firmy. W wyniku takiego postępowania może okazać się, że jedna z części przedsiębiorstwa jest warta nawet kilkukrotnie więcej niż pozostałe jej części, dlatego warto posiadać taką wiedzę, chcąc połączyć firmy lub je rozdzielić.
3. Postępowanie likwidacyjne, układowe lub upadłościowe
Wycena przedsiębiorstw w przypadku wyżej wskazanych postępowań ma zazwyczaj na celu określenie dokładnej wartości firmy po to, by móc wskazać, w jakim stopniu możliwe jest pokrycie wierzytelności. Oczywiście, wycena może być wykonana w postępowaniu likwidacyjnym, układowym lub upadłościowym także w innych przypadkach, jednak najczęściej wykonuje się ją właśnie w wyżej wskazanym celu.
4. Planowanie przyszłych działań
Wewnętrznej wyceny firmy dokonuje się najczęściej po to, by zdecydować o przyszłości jej działania. Decyzje te mogą obejmować nie tylko kwestie dalszego prowadzenia działalności lub jej zakończenia, ale również zmiany profilu, wykorzystywanych metod, zwiększenie inwestycji w konkretne działy lub zmniejszenie ich w innych zakresach. Zasadniczo, wycena firmy w celu planowania przyszłych działań ma pomóc określić stopień skuteczności obecnie podejmowanych kroków.
5. Weryfikacja zdolności kredytowej
Zdarza się, że przedsiębiorstwo chce uzyskać kredyt na rozszerzenie działalności. W takim przypadku bank zleca wycenę wartości przedsiębiorstwa po to, by móc określić jego realną wartość pieniężną. Majątek może być wskaźnikiem wiarygodności i wypłacalności firmy i może zwiększyć szanse przedsiębiorstwa na uzyskanie kredytowania lub wręcz przeciwnie – zmniejszyć je. Zdarza się również, że przy szczególnie wysokich kredytach, banki chcą, by całe przedsiębiorstwo stało się zabezpieczeniem transakcji, co również jest podwaliną do przeprowadzenia wyceny.
6. Postępowanie cywilnoprawne
Przedsiębiorstwo może być formą majątku danej osoby lub grupy osób, w związku z czym może stanowić także element postępowania cywilnoprawnego – np. spadkowego. Aby jednak móc uwzględnić przedsiębiorstwo w masie spadkowej, należy poznać jego dokładną wartość – i w takiej sytuacji przeprowadza się właśnie wycenę wartości przedsiębiorstwa.
